Mỗi năm, Lễ hội Chùa Bà Bình Dương được tổ chức sôi động và rộn ràng, thu hút hàng ngàn du khách từ mọi nơi đổ về Bình Dương. Sự kiện này không chỉ là lễ hội quan trọng của cộng đồng người Hoa mà còn là một trong những điểm độc đáo, giúp thúc đẩy phát triển ngành du lịch của Bình Dương. Hãy cùng Top Bình Dương AZ khám phá lễ hội này qua bài viết dưới đây nhé!
Đôi nét về chùa Bà Thiên Hậu Bình Dương
Lịch sử chùa Bà Thiên Hậu
Chùa Bà Thiên Hậu, hay còn được biết đến với các tên gọi như Chùa Bà Bình Dương hoặc Miếu Bà Thiên Hậu, nằm tại địa chỉ số 4 đường Nguyễn Du, phường Phú Cường, thành phố Thủ Dầu Một. Đây là một ngôi chùa được cộng đồng người Việt gốc Hoa xây dựng để thờ vị nữ thần tối cao của họ, Thiên Hậu Thánh Mẫu. Ngôi chùa này được xây dựng theo lối kiến trúc cổ với những đặc trưng của văn hóa Trung Hoa. Ngày nay, Chùa Bà Thiên Hậu đã trở thành một trong những di tích nổi bật của tỉnh Bình Dương, nổi tiếng với Lễ hội Chùa Bà Thiên Hậu tưng bừng và náo nhiệt.
Thời điểm chính xác mà chùa Bà Thiên Hậu được xây dựng không được ghi nhận, chỉ biết rằng ngôi chùa nằm bên rạch Hương Chủ Hiếu từ thời kỳ trước. Tuy nhiên, vào năm 1923, ngôi chùa đã phải chịu hậu quả của một đám cháy và bị hư hại. Đáng chú ý, bốn bang người Hoa, bao gồm Quảng Đông, Triều Châu, Phúc Kiến và Hẹ, đã hợp tác xây dựng lại ngôi chùa mới tại vị trí hiện nay. Như vậy, sau gần 100 năm tồn tại, Chùa Bà Thiên Hậu cùng với Chùa Tây Tạng Bình Dương đã trở thành những biểu tượng chứng nhận cho những thăng trầm trong lịch sử của Bình Dương.
Sự tích, ý nghĩa Lễ hội chùa Bà Bình Dương
Bà Thiên Hậu, tên thật là Mi Châu, sinh vào năm Giáp Thân và đến từ Phước Kiến (Trung Quốc). Theo sự tích kể lại, Bà đã thể hiện sức mạnh phi thường khi đang ngồi dệt vải bên cạnh mẹ, để cứu cha và hai anh trai đang đối mặt với nguy hiểm. Trong câu chuyện, cha và hai anh trai của Bà đang trên thuyền chở muối đến Giang Tây khi bị mắc kẹt trong một cơn bão lớn. Bà đã sử dụng răng của mình để cắn chéo áo của cha, đồng thời dùng hai tay để nắm giữ hai anh trai. Tuy nhiên, khi mẹ Bà gọi Bà, ép buộc Bà phải trả lời. Trong khoảnh khắc Bà mở miệng, cha Bà bị sóng cuốn đi và cuối cùng Bà chỉ cứu được hai anh trai. Khi ngư dân gặp nạn trên biển, họ thường đến bái Bà để xin sự bảo hộ.
Năm Canh Dần (1110), Bà được sắc phong là “Thiên Hậu Thánh Mẫu”. Sự tích về Bà Thiên Hậu đã được kể lại qua nhiều thế kỷ với nhiều biến thể. Tuy nhiên, nó vẫn nhấn mạnh về một phụ nữ người Hoa mang tấm lòng cao cả, hiếu thảo, và lòng nhân ái, sẵn sàng hy sinh vì cộng đồng. Hình ảnh của Bà đã trở thành một biểu tượng cao quý, là nguồn động viên để giáo dục hậu thế theo đuổi phẩm chất cao đẹp.
Chùa Bà Thiên Hậu được xây dựng và tổ chức lễ hội hàng năm để bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với sự bảo hộ của Bà. Mục đích của lễ hội là ghi nhớ công ơn của Bà và truyền đạt giáo lý về lòng hiếu thảo và lòng nhân ái cho thế hệ sau.
Lễ hội chùa Bà Bình Dương diễn ra ở đâu?
Miếu bà Thiên Hậu tọa lạc tại số 04 đường Nguyễn Du, thành phố Thủ Dầu Một và tại phường Phú Chánh, thị xã Tân Uyên.
Cách khoảng 1 tuần trước ngày diễn ra Lễ hội Chùa Bà Bình Dương, người dân đã đổ về chùa để thực hiện các nghi lễ cúng tiến và dâng lễ vật. Các con đường xung quanh khu vực chùa trở nên trang trí và linh đình với những hoạt động tâm linh sôi nổi. Lễ hội này không chỉ là ngày lễ quan trọng của chính địa phương mà còn của toàn tỉnh Bình Dương, tạo nên bầu không khí tưng bừng và rộn ràng. Tuy nhiên, trong những năm gần đây do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, lượng người tham gia lễ hội đã giảm đáng kể, chủ yếu tập trung tổ chức các hoạt động bên trong khuôn viên của chùa Bà để đảm bảo an toàn cho mọi người.
Lễ hội chùa Bà Bình Dương tổ chức khi nào?
Chùa Bà Thiên Hậu tổ chức Lễ hội Rước kiệu Bà hàng năm, khởi đầu vào ngày 14 tháng giêng âm lịch. Có thể khẳng định rằng đây là lễ hội lớn nhất tại tỉnh Bình Dương, thu hút đến hàng trăm hàng ngàn lượt khách hành hương. Không chỉ người dân địa phương mà còn có du khách từ các tỉnh thành lân cận đến tham gia, mong cầu sự an lành, sức khỏe, và tài lộc từ Bà Thiên Hậu.
Nghi thức lễ Lễ hội chùa Bà Bình Dương
Lễ hội Chùa Bà Thiên Hậu được tổ chức với nhiều nghi lễ và tục lệ độc đáo, tuân theo tín ngưỡng của cộng đồng người Hoa. Ngày 14 tháng Giêng âm lịch được xem là lễ hội chính thức. Lễ vật dâng cho Bà Thiên Hậu bao gồm lợn quay, gà, ngỗng, trái cây, bánh, và hoa. Sau khi đọc lời khấn khai mạc, một bản văn bằng tiếng Quảng Đông được đọc để ca tụng công đức và đóng góp của Bà Thiên Hậu, cùng sự biết ơn của các thế hệ sau.
Sau buổi đọc văn tế, Ban quản trị lễ hội sẽ tổ chức bốc thăm để chọn người “cầm ấn” đến trước ngai thờ Bà. Người này sẽ đóng một tấm giấy đỏ với dòng chữ “Khai ấn đại kết” và “Hợp cảnh bình an”, dán lên điện thờ. Tiếp theo là nghi lễ “Thỉnh Lộc Bà” bằng những cây nhang lớn và đèn lồng phất giấy, tượng trưng cho sự hanh thông, thuận lợi, và tươi sáng cho năm mới.
Ngày thứ 3 của lễ hội là ngày chánh vía Bà. Từ 4h sáng, tất cả các điện thờ sẽ thắp đèn và đốt nến, lan tỏa mùi trầm hương thơm ngát. Đây là ngày thu hút nhiều du khách nhất, họ đến để cúng Bà và mang theo lễ vật như nhang đèn, giấy tiền vàng bạc. Du khách đến đây với lòng thành kính, gửi gắm ước vọng cho bản thân, gia đình, mong cầu tình duyên, sức khỏe, tài lộc, và nhiều điều khác nữa.
Phần đặc sắc nhất của Lễ hội Chùa Bà Bình Dương là nghi thức rước kiệu Bà qua các tuyến phố chính của Thủ Dầu Một vào ngày rằm tháng Giêng. Đoàn rước kiệu đi đầu là 4 con Hẩu, hình tượng của sư tử rồng vàng, theo sau là hàng chục thanh niên cầm cờ hiệu, thanh long đao, và đoàn múa lân. Các đội xe gắn hoa, cô gái thắt nơ gánh hoa vải đầy màu sắc tiếp theo, rồi đến các đội kèn, sáo, trống làm náo nhiệt góc phố.
Kiệu Bà sẽ đi giữa, trước kiệu có 2 án hương, phía sau là đám đông du khách. Đoàn rước kiệu kéo theo đông đảo người dân địa phương, cứ thế đoàn người ngày càng đông, kéo dài cả vài kilomet. Ngoài ra, Bình Dương còn tổ chức những lễ hội đặc sắc khác như Lễ hội Lái Thiêu mùa trái chín, nơi thu hút du khách bằng không khí sôi động, đầy màu sắc, với bảo bán và quảng bá các sản phẩm đặc sản địa phương.
Kinh nghiệm đi trẩy Lễ hội chùa Bà Bình Dương
Cách di chuyển đến Chùa Bà Thiên Hậu
Nếu bạn xuất phát từ trung tâm Sài Gòn và muốn đến Chùa Bà Thiên Hậu, bạn có thể đi theo tuyến đường sau: Trường Chinh – Xa Lộ Hà Nội (Tân Hưng Thuận). Tiếp theo, đi đến Xa Lộ Đại Hàn và rẽ vào đường Lê Văn Khương – Hà Duy Phiên. Tiếp tục hành trình qua đường CMT8 (Thủ Dầu Một), sau đó rẽ vào đường Nguyễn Du là bạn sẽ đến được Chùa Bà Thiên Hậu.
Những lưu ý khi tham gia Lễ hội Chùa Bà Thiên Hậu
Lễ hội Chùa Bà Bình Dương vào ngày rằm tháng Giêng thu hút đông đảo người tham gia từ Bình Dương và các tỉnh lân cận. Do đó, khi tham gia lễ hội, hãy chú ý đến đồ đạc của bạn và giữ gìn cẩn thận những đồ vật có giá trị để tránh tình trạng mất mát.
Lễ hội Chùa Bà Bình Dương với lịch sử lâu dài và những giá trị văn hóa, tín ngưỡng, đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của cộng đồng người Bình Dương, đặc biệt là vào mỗi dịp Tết đến và xuân về. Top Bình Dương AZ mong rằng bạn sẽ có cơ hội tham gia vào lễ hội đặc sắc này để hiểu sâu hơn về văn hóa độc đáo của người Hoa tại Việt Nam.
